Çocuklarda Parmak Emme

Parmak Emme ve Çocuklar

Parmak emmek, bebeklerde doğuştan gelen emme refleksine bağlı olarak ve psikolojik bir neden olmaksızın görülen bir davranıştır. Bebeklerin çoğu başparmaklarını ve diğer parmaklarını –hatta ayak parmaklarını bile– emerler. Bebeklerin bir kısmı emme davranışını genelleştirebilir ve oyuncaklarını ya da battaniyelerinin kenarlarını da emmeye başlayabilirler. Ayrıca emme alışkanlığına ek olarak saçın bir tutamıyla oynama ya da battaniyeyi okşama gibi davranışlara rastlanabilir. Bebeklerin neredeyse %75’i bir yaşını doldurana kadar parmak emme davranışına devam eder ancak bu davranışın yaşla birlikte azalması beklenir.

Parmak Emme Alışkanlığı Genellikle Kaç Yaşına Kadar Devam Eder?

Parmak emme 18. ay civarında sıklaşır fakat 2 ile 4 yaş arasındaki birçok çocuk parmak emme davranışını kendiliğinden bırakır. Bazı çocuklar ise uykuya dalmaya çalışırken, televizyon izlerken ya da sessizce otururken durdurulamaz bir şekilde parmak emme davranışına devam eder. Parmak emme sıklığı genellikle çocuk okula başladığında hızlı bir azalma gösterir.

Parmak Emme Alışkanlığının Psikolojik Nedenleri Olabilir mi?

Parmak emmek, bebeklerin doğuştan sahip oldukları en güçlü reflekslerden biridir ama 4 yaş civarına kadar zararsız görünen bu davranış zamanla çocuğun psikolojik gerginlikler karşısında kendisini güvende hissetmek ya da sakinleştirebilmek istediğinde başvurduğu bir alışkanlık haline gelebilir. Çocuk; sevgi ve güven eksikliği hissettiğinde, kaygı uyandıran durumlar karşısında kendisini sakinleştirecek başka bir şey bulamadığında, ebeveynlerinden yeterince ilgi göremediğinde parmak emiyor olabilir. Aile içi çatışmalar, başka bir eve taşınmak ya da yeni bir kardeşin doğumu gibi büyük değişiklikler çocukta bu tür bir alışkanlığın başlamasını tetikleyebilen faktörlerden bazılarıdır.

Parmak Emme Alışkanlığı Başka Problemlere Yol Açabilir mi?

Evet, parmak emmek büyük yaştaki çocuklarda problemlere neden olur. Parmak emme davranışına devam eden 4 yaşından büyük çocuklar, diş problemleri ve sosyal zorluklar açısından yüksek risk altındadırlar. Kalıcı dişler çıkmaya başladığı sırada çocuk hala parmak emme davranışına devam ediyorsa ön dişlerde yerleşim sorunları, dişlerde aralık ya da ısırmakta güçlük görülebilir. Çocuk “S” sesini doğru çıkarmakta zorlanabilir. Öte yandan okula gitmeye başladıkları 5 yaş civarı, çocukların epey acımasız oldukları ve birbirleriyle dalga geçip sataşmayı keşfettikleri bir dönemdir. Okul çağında hala parmak emmeye devam eden çocuklar, akranları tarafından sataşmalara maruz kalıp dışlanabilirler.

Ne Zaman Müdahale Etmelisiniz?

Çocuğunuz

4 yaş civarında ya da 4 yaşından büyük olmasına rağmen parmak emmeye devam ediyorsa

Parmak emmeye devam etmek istemiyor ama bu davranışı nasıl bırakacağını bilmiyorsa

Diş, çene ya da konuşma problemleri yaşıyorsa

Parmak emme davranışı nedeniyle diğerlerinin sataşmalarına maruz kalıyorsa

Akranları tarafından “bebeksi” bulunup dışlanıyorsa

Bunlar çocuğunuzun parmak emme davranışıyla ilgili bir şeyler yapmanız gerektiğine işaret etmektedir.

Çocuğunuzun Parmak Emme Alışkanlığını Bırakması İçin Neler Yapabilirsiniz?

Parmak emme davranışı bir alışkanlık haline geldiyse telaşa kapılmayın ve bunun genelde 4 yaş civarında kaybolmasının beklendiğini bilin..

Parmak emme davranışını neden bırakması gerektiğini çocuğunuza basit bir dille anlatın.

Çocuğunuzu eleştirmeyin, gücendirmeyin; ona destek olun.

Çocuğunuzu zorlamaktan ve onunla bir güç savaşı yapmaktan kaçının; onu ikna etmeye çalışın.

Bu konuyu sürekli gündeme getirmeyin, dikkatleri çocuğunuzun üzerine çekmeyin.

Sabırlı olun. Çocuğunuzun parmak emme alışkanlığını bırakmasının bir günden daha uzun zaman alacağını ve bunun birlikte aşabileceğiniz bir süreç olduğunu hatırlayın.

Çocuğunuzu bu sürecin aktif bir katılımcısı yapın. Çocuğunuza hislerini ve düşüncelerini paylaşabileceği bir alan açın. Ona nasıl yardımcı olabileceğinizi ve sizden ne yapmanızı istediğini sorun.

Çocuğunuzun ne zaman ve hangi durumlarda parmak emdiğini gözlemleyin ve parmak emme davranışının tetikleyicilerini fark ettiyseniz bunları azaltmaya çalışın.

Tetikleyicileri ve etkilerini tamamen ortadan kaldıramıyorsanız en azından çocuğunuzun parmak emdiği durumlarda kullanabileceği alternatif yöntemler bulmasına yardım edin. Örneğin çocuğunuz kendini kaygılı hissettiğinde parmak emiyorsa nefes egzersizleriyle sakinleşmeyi öğretebilirsiniz.

Çocuğunuzu parmak emme davranışını bırakması için teşvik edin. Çocuğunuzun parmak emmeden geçirdiği küçük zaman aralıklarını ödüllendirmek iyi bir fikir olabilir.

Çocuğunuza seçme hakkı tanıyın. Hangi ödülü kazanacağına makul bir şekilde kendisi karar verebilir.

Çocuğunuzu her seferinde değil ara sıra ama nazik bir şekilde uyarın. Başkalarının yanındaysanız onun kendini kötü hissetmemesi için size özel bir ipucu kullanabilirsiniz.

Çocuğunuzun parmak emme davranışının kronikleşmeye başladığını ve psikolojik nedenlere bağlı olabileceğini düşünüyorsanız mutlaka bir psikologa ya da psikiyatriste başvurun. Bu alışkanlığın çocuğun gelişimsel düzeyine uygun bir terapötik yaklaşımla ele alınması çocuğun sağlıklı gelişimi için önemlidir.

Yararlanılan Kaynaklar:

– Çocuk Psikolojisi ( Prof. Dr. Haluk Yavuzer, Remzi Kitabevi )

– Breaking the Thumb-Sucking Habit ( Scott H. Chandler, MD, https://www.webmd.com/baby/features/breaking-thumb-sucking-habit#1 )