İnternet Bağımlılığı

İnternet, 20. yüzyılın en önemli buluşlarından birisi ve bugün dünya nüfusunun yaklaşık %46’sının internete erişimi var. “We are Social”ın açıkladığı istatistiklere göre aktif internet kullanıcıları %58 gibi yüksek bir oranla Türkiye nüfusunun çoğunluğunu oluşturmakta. İnternetin yaşamımızı birçok açıdan kolaylaştırdığı yadsınamaz bir gerçek. İnternet sayesinde aradığımız bilgiye hızlıca ulaşabiliyor, dünyanın bir ucundaki insanlarla rahatlıkla iletişime geçebiliyor ve hatta banka ödemeleri, alışveriş benzeri günlük işlerimizi evimizden dışarı çıkmadan hemen halledebiliyoruz. Ancak internet kullanımı daha önce gerçekleşmesi mümkün olarak bile düşünülemeyen şeyleri yapmamıza imkân tanırken aynı zamanda büyük bir riski de beraberinde getiriyor: İnternet Bağımlılığı. Ne yazık ki aşırı internet kullanımı birçok kişinin ilişkilerini, eğitimini, işini, fiziksel sağlığını ve ruh sağlığını olumsuz etkiliyor.

İnternet Bağımlılığının Nedenleri Nelerdir?

Birçok rahatsızlıkta olduğu gibi İnternet Bağımlılığı konusunda da bunun ortaya çıkmasına etki eden birçok faktör söz konusudur. İnternet’in aşırı kullanımı pekiştiren çeşitli yönleri, bağımlılık geliştiren kişilerin beyin yapılarındaki farklılıklar, kişilik özellikleri ve sosyo-kültürel faktörler halen araştırılmaktadır.

Bir teoriye göre dijital teknoloji ve internet kullanımında tıpkı kumarda olduğu gibi bir pekiştirici ödül düzeni görülmektedir. Porno siteleri cinsel uyarılma sağlayarak, video oyunları bir kahramanla özdeşim kurdurarak, çöpçatanlık siteleri romantik fantezileri geliştirerek, belli konulardaki forumlar aitlik hissi vererek beklenmedik ödüllerle ruh halinize olumlu bir etki yapıyor ve interneti daha fazla kullanmanızı teşvik ediyor olabilir.

Bazı araştırmalar, İnternet Bağımlılığı olan kişilerin alkol ve madde gibi kimyasallara bağımlılığı olan kişilerle benzer beyin yapısına sahip olduğunu göstermektedir. Ayrıca beynin prefrontal bölgesindeki yapısal değişikliklerin de İnternet Bağımlılığının ortaya çıkışında etkili olduğu ileri sürülmektedir. Bağımlılık davranışlarına meyilli kişilerin yeterli sayıda dopamin reseptörüne ve serotonin miktarına sahip olmadığına dair kanıtlar da giderek artmaktadır.

İnternet Bağımlılığı ile birlikte seyreden bazı rahatsızlıklar dikkat çekmektedir. Bunların başında ise depresyon ve kaygı bozuklukları gelmektedir. Dong ve meslektaşları tarafından yapılan bir araştırma; depresyon, kaygı, karşıtlık ve kişilerarası ilişkilerde hassasiyetteki yüksek skorların İnternet Bağımlılığının sonuçları olabileceğini düşündürmektedir. Depresyondan ya da kaygı bozukluklarından muzdaripseniz, bunların etkilerini azaltmak amacıyla internet kullanımına yöneliyor olabilirsiniz. Çekingen ya da utangaç bir yapınız varsa internet size kendinizi daha rahat ifade edebileceğiniz bir platform sağlıyor olabilir.

İnternet Bağımlılığının Belirtileri Nelerdir?

• İnternette zaman geçirirken aşırı keyifli hissetmek
• İnternette giderek daha uzun süre geçirmek
• İnternet kullanımına giderek daha fazla ihtiyaç duymak
• İnternet kullanımı için planlanandan daha uzun bir süreyi internette geçirmek
• İnternette geçirilen zamanın nasıl geçtiğini anlayamamak, zaman kavramını yitirmek
• İnternette geçirilen zaman hakkında yalan söylemek, suçlu hissetmek
• İnternet erişimi olmadığında moral bozukluğu ya da huzursuzluk hissetmek, sinirlenmek, aşırı rahatsız olmak
• İnternette olup bitenleri düşünmekten başka şeylere odaklanamamak, bu nedenle günlük aktivitelerini aksatmak
• “Gerçek dünya” yerine “sanal dünya”ya öncelik vermek
• rkadaşlardan ya da aile üyelerinden uzaklaşmak, sosyal hayatta sorunlar yaşamak
• İnternet kullanımını sınırlama girişimlerinde bulunmak ama internet kullanımını azaltamamak

İnternet Bağımlılığının Etkileri Nelerdir?

İnternet Bağımlılığı olan kişiler çevrimiçi geçirdikleri zamanın nasıl geçtiğini anlamazlar, internet kullanımı sırasında tarifsiz bir keyif hissederler ve internet kullanımı alışkanlıkları ile ilgili konuşulduğunda savunmacı davranabilirler. Bu kişiler “Sanal dünya”da çok vakit geçirdikleri için “gerçek dünya”nın gerekliliklerini yerine getiremeyebilirler. Ödevlerini ya da işlerini aksatırlar, yarım bırakırlar. İnternet Bağımlılığı olan kişiler zamanla “gerçek dünya”ya daha az ilgi duyabilirler, ailelerinden ve arkadaşlarından uzaklaşırlar. Ayrıca İnternet Bağımlılığı olan kişiler eğer online alışveriş, kumar ya da paralı oyunlar başında çok fazla zaman geçiriyorlarsa finansal zorluklar da yaşayabilirler.

İnternet Bağımlılığının bazı fiziksel etkileri de olabilir. İnternet Bağımlılığı olan kişilerde uzun süre ekrana bakmaya bağlı olarak görüşlerinde bozulmaya rastlanabilir. Yine uzun süre ekrana bakmaları nedeniyle bu kişiler şiddetli baş ağrıları yaşayabilirler, uykuya dalmada ve uyumakta güçlük çekebilirler.

İnternet Bağımlısı mısınız?

İnternette aşırı şekilde oyun oynuyor musunuz? İnternetten alışveriş yapma konusunda kendinize hakim olmakta güçlük çekiyor musunuz? Sosyal paylaşım sitelerini kontrol etmeden duramıyor musunuz?

Birçoğumuz zaman zaman interneti çok fazla kullandığımızı hissedebiliriz. Burada önemli olan fazla internet kullanımı ile internet bağımlılığı arasındaki ayrımı yapmaktır. İnternet kullanımı hayatınızın adeta merkezine yerleşmişse, birçok şeye karşın ilk önceliğiniz halini almışsa ve sanal dünyanın dışındaki “gerçek dünya”ya ilginiz azalmışsa, internet kullanımı nedeniyle ilişkileriniz ya da kariyeriniz olumsuz etkileniyorsa İnternet Bağımlılığı konusunda yardıma ihtiyacınız olabilir.

İnternet Bağımlısı Olduğunuzu Düşünüyorsanız Ne Yapmalısınız?

Sizde ya da bir yakınınızda İnternet Bağımlılığı olduğunu düşünüyorsanız atmanız gereken ilk adım bunun bir sorun olduğunu kabul etmek ve bir psikologa ya da psikiyatriste başvurmak olmalıdır.

İnternet kullanımı sizin için problemlerden kaçmanın ya da kötü ruh halinizle başa çıkmanın bir yolu olabilir. Zorlu durumları ve bunlar karşısında hissettiklerinizi aşırı internet kullanımıyla bastırıyor olabilirsiniz. İnternet Bağımlılığına ek olarak kaygı bozuklukları ya da depresyon yaşıyor olabilirsiniz. Bağımlılık davranışlarınızın ve bu davranışların arkasındaki psikolojik nedenlerin terapide ele alınması iyileştirici olacaktır. İnternet Bağımlılığı için önerilen psikolojik tedavi yöntemlerinden bazıları şunlardır:

• Bireysel Terapi
• Aile Terapisi
• Bilişsel Davranışçı Terapi
• EMDR Terapisi

Yararlanılan Kaynaklar:

– Internet Addiction Disorder (https://www.psycom.net/iadcriteria.html )

– Computer/Internet Addiction Symptoms, Causes and Effects (www.psychguides.com)

– Dong G, Lu Q, Zhou H, Zhao X. Precursor or sequela: pathological disorders in people with Internet addiction disorder. Public Library of Science One [serial on the Internet] 2011;6(2 ) (http://www.plosone.org/ )